Ik heb wel altijd goochelaar willen worden maar ik ben niet altijd goochelaar geweest. Ik moest eerst een 'écht' vak leren. Omdat ik niet precies wist wat ik wilde doen maar al wel een enorme liefde had voor theater studeerde ik theatertechniek. Achteraf was dit een van de beste dingen die ik had kunnen doen.
Ten eerste omdat de kennis van licht en geluid mij enorm geholpen heeft met optredens, ik weet de beperkingen en mogelijkheden van een locatie, kan mijn eigen techniek doen als er iets misgaat én ik kan makkelijker communiceren met de technici en voorbereid zijn voor een optreden.
Ten tweede omdat de beste manier om theater te leren maken niet op een opleiding is (zoals bijvoorbeeld op een kunstacademie) maar door te kijken én te leren van de professionals. Tijdens mijn opleiding liep ik onder andere stage in Theater de Lampegiet in Veenendaal. Hier vond van vele voorstellingen de "montage" plaats. Dit houd in dat een voorstelling voor het éérst echt samenkomt. De losse elementen zoals het decor, licht, kostuums, props én acteurs komen voor het eerst samen in een theater en de voorstelling repeteren én voor het eerst try-outen. Hier wordt theater gemaakt, worden kleine subtiele dingen verzonnen die alleen op een podium verzonnen kunnen worden en komt het script en de visie van de regisseur echt tot leven. Om de acteurs, regie en creatives (licht, kostuum, decorontwerpers, dramaturg, choreografen, enz, enz) van een voorstelling écht aan het werk te zien. Doordat de technici van de voorstelling zelf het meeste werk doen zijn montages vaak niet zo spannend voor de theatertechnici van het huis. Laat staan voor de stagiair. Dit gaf mij de kans om vanuit de zaal, de coulissen of over de schouder van de regisseur mee te kijken naar de "geboorte" van een theatervoorstelling.
Ik studeerde theatertechniek van 2006 tot 2010. Dit studeerde ik in Ede, ik liep stage bij onder andere Schouwburg Junushoff en het AFAS Circustheater. Daarna heb ik één jaar scenografie (theatervormgeving) gestudeerd in Utrecht. Tijdens mijn studie werkte ik als lichtontwerper voor Theatergroep Locals en in het Academietheater in Utrecht. Hierna ben ik als theatervormgever gaan werken voor de Groningse theatergroep: Different Trains onder leiding van Kasper Peters en Berend-Jan Van Zwieten. Toen deze theatergroep stopte ben ik voor mijzelf begonnen als artiest/theatermaker.
Hieronder presenteer ik een lijst van drie voorstellingen die in mijn tijd achter de schermen het meeste indruk op mij hebben gemaakt.
1: Bos Theaterproducties: Schateiland
2008-2009
Schateiland is het beroemde avonturenboek van Robert Louis Stevenson. Dit is tevens hét boek waar bijna alle clichés over piraten vandaan komen. (ooglapje, houten been, begraven schatten, een groot rood kruis op de schatkaart, enz, enz) Ontelbaar vaak verfilmd, ten tonele gebracht, uitgebracht als hoorspel enz, enz. In 2008 kwam Bos Theaterproducties met hun eigen theatrale versie voor jong én oud.
Een scène uit Schateiland, foto: Joris van Bennekom
De jonge Jim Hawkins komt in het bezit van de kaart die leid naar de legendarische schat van Kapitein Flint, hij zeilt uit om op zoek te gaan naar de schat maar weet niet dat zijn bemanning bestaat uit piraten. Aangevoerd door de angstaanjagende éénogige scheepskok: Long John Silver.
Voorzien van het fenomenale decor van Jolanda Lanslots dat door middel van twee torens met bewegende zeilen van alles voor kon stellen. Een kroeg, een jungle, het ondersteven van een schip en als hoogtepunt een schip dat woest bewoog in de storm. Bijgestaan door de verlichting van Mike den Ottenlander en de fantastische cast bestaande uit oa Nico de Vries, Laus Steenbeeke met muziek van Bas Odijk en Jeroen Zijlstra. De voorstelling was onder regie van de één van de meest creatieve theaterregisseurs van Nederland: Bruun Kuijt. Schateiland was een van de beste voorstellingen die ik ooit gezien heb. Muzikaal, spannend, met een cast in topvorm en (zoals een goed piratenverhaal betaamt) met een hoop "swung" geregisseerd. Deze voorstelling speelde twee keer ('s middags in de matinee en nogmaals in de avond) Beide keren heb ik als een klein kind met open ogen en een enorme glimlach staan kijken.
Trailer: Schateiland
2: V&V Theaterproducties: Piaf de Musical
2008-2009
Toegegeven heb ik "Non je ne regrettre rien" altijd een enorm zeiknummer gevonden. Meer muziek kende ik ook niet van Edith Piaf. Totdat in 2008 V&V Theaterproducties hun voorstelling uit 2003 nogmaals ten tonele ging brengen.
De musical ging over het levensverhaal van Edith Piaf, onnavolgbaar gespeeld door Liesbeth List en Daphne Flint (Jonge Piaf) met een fantastische cast bestaande uit onder andere Jan Elbertse, Geert Hoes, Raymond Curvers en de fantastische (vooral hilarische) Ara Halici onder regie van Eddy Habbema. Piaf de musical was voor het eerst dat ik écht een montage van begin tot einde meemaakte. In die tijd was de opleiding podiumtechniek in Ede niet veel soeps. Mijn stagemodel was in die tijd was drie dagen stage, twee dagen school. Het kwam er in de praktijk op neer dat ik twee dagen in de week spijbelde om zes dagen in de week (op maandag was er zelden voorstelling) achter de schermen van het theater bevond. Om te leren, te werken en vooral héél veel te kijken.
Liesbeth List: 12 december 1941 - 25 maart 2020
Een van mijn leukste herinneringen aan Piaf was om in de artiestenfoyer met producent Albert Verlinde te spreken. Ik kende hem alleen als relnicht van de tv en ik had met mijn 17 jaar niet de link gelegd dat één van de V's uit V&V Entertainment voor Verlinde stond. (De andere V stond voor Roel Vente) De man die ik sprak was totaal niet dezelfde persoon die ik van de televisie kende. Er was net een tweede generale repetitie geweest en ik sprak een man die trots was op dat wat hij had geproduceerd. Iemand die bereid was om zijn wat van zijn kostbare tijd vrij te maken om te praten over zijn liefde voor theater. Trots als een pauw op zijn cast en crew, met heel veel humor en passie deelde hij dit zomaar met andere techniekstagiair uit Ede. Het veranderde mijn beeld over televisie, bn'ers en over theaterproducenten radicaal ten goede.
3: Hummelinck Stuurman Theaterproducties:
HERA de goddelijke musical
2008-2009
De (moderne) goden zijn met vakantie en hebben aan de klassieke goden Zeus en Hera gevraagd om een oogje in het zeil te houden, als dat maar goed gaat. Een Griekse tragedie voorzien van swingende muziek onder regie van Bruun Kuijt (die ook al het fantastische Schateiland regisseerde) met in de hoofdrollen onder andere Arjan Ederveen en Vera Mann (later vervangen door Loes Luca) en Waldemar Torenstra. Wat kan er mis gaan?
Het antwoord is Arjan Ederveen en Loes Luca!
Promoafbeelding Hera: De goddelijke musical.
Ik heb deze voorstelling in 2009 twee keer gezien. Beiden tijdens mijn (leukste) stage in Theater de Lampegiet in Veenendaal. De eerste keer was helemaal aan het begin van het theaterseizoen, de tweede keer was helemaal aan het einde van het theaterseizoen. Ergens daartussenin hadden Arjan Ederveen en Loes Luca besloten om te gaan lopen "schmieren *"
* Schmieren
(1936) (ton.) nonchalant, slordig, erg op effect, minderwaardig spelen. Ook: Opzettelijk de voorstelling verstoren door medespelers aan het lachen te maken. Wellicht ontleend aan het Rotwelsch, maar reeds in 1840 in het Berlijnse Jiddisch gebruikelijk. 'Schmiere' betekende: een groep rondtrekkende acteurs van laag allooi. Uit Jidd. semirah (gezang, spel). Bron: Ensie
Nu kan schmieren er toe leiden dat een grap die één keer gemaakt wordt permanent is. Ik heb wel een enorm flauwe "magisch gebaar" gemaakt nadat ik zeer moeilijk en ingewikkeld kaarten heb staan schudden waar mensen zó hard om moesten lachen dat het nu permanent in de act zit verweven. Maar schmieren kan er ook toe leiden dat het de voorstelling verstoord. Ik ben er nog niet 100% uit of het schmieren de voorstelling slechter heeft gemaakt. De cast was uiteraard in topvorm maar het was een radicaal andere voorstelling geworden. Aan de andere kant was dit ook een voorstelling die de ruimte gaf om te schmieren. Het was een interessante voorstelling die niet was veranderd vanuit de visie van de producent of de regie maar vanuit de cast die zich misschien nét iets te goed thuis voelde in hun rollen.
Promoafbeelding Hera: De goddelijke musical.
Eervolle vermelding:
Wereldband: Kopmannen
2010-2011
In Veenendaal liep ik mijn leukste stage, vanwege de voorstellingen, de mensen achter de schermen, een toffe stagebegeleider (met een epische baard) en tot slot omdat ik hier theater heb leren kijken, leren waarderen én leren maken. Helaas zijn niet alle stages zijn even leuk geweest. Er is één theater geweest waar men niet zo tof was tegen de stagiaires.
Toch heb ik aan dat theater wel één hele gave herinnering: De voorstelling"Kopmannen" van de Wereldband.
(Tegenwoordig gaat de Wereldband door onder de naam "Släpstick")
Promotionele poster: Kopmannen
De "gimmick" van de Wereldband is dat alle leden multi-instrumentaal zijn. Met tientallen instrumenten en een muzikaal repertoire dat bestond uit rauwe zigeunerrock, jazz, psychedelische muziek, celtic en zelfs Franse Chansions werd het verhaal neergezet van een ziekenhuis a'la "One Flew Over The Cuckoo's Nest". Het decor bestond uit een aantal ziekenhuisbedden die ze verschoven, rechtop zetten, stapelden en meer om zo diverse bizarre locaties te creëren. Acrobatiek, dans en heel veel humor maakte dit tot één van de beste en vooral leukste voorstellingen die ik in jaren heb gezien.
Trailer Kopmannen
Dit is slechts een kleine selectie van voorstellingen die mij is bijgebleven, mochten er nog voorstellingen naar boven komen of mocht ik binnenkort iets fantastisch mogen aanschouwen dan zal ik dat zeker als blogpost delen.
© Goochelaar Tim Horsting 2022
Comentarios